Tom Rijpert (1982) begon al jong met het vertellen van verhalen. Hoorspelen op cassettebandjes maakten plaats voor een videocamera, en filmpjes met Lego-poppetjes en vrienden leidden tot een carrière als regisseur. En toen borrelde er ineens een verhaal in hem op dat zich perfect leende voor een boek. Hij kon niet anders dan het opschrijven en zo ontstond De Zeven Sleutels. Het eerste deel van De Zeven Sleutels; Het Pad van de Roverkoning, kwam uit in juni 2023 en belandde meteen in de Boekenbingo. Ook deel twee: Voorbij de val, werd enorm enthousiast ontvangen. Tom is naast schrijver, ook regisseur. Hij woont in Utrecht. Tijd om hem wat beter te leren kennen. Lees je mee?
Hoe ben je met schrijven begonnen?
Ik schreef vroeger heel af en toe wel eens een kort verhaaltje en op wat latere leeftijd vooral veel scripts, want ik ben afgestudeerd als regisseur en scenarioschrijver. Ongeveer een half jaar voor Corona begon ik met de eerste opzet van De Zeven Sleutels, waar toen tijdens de Corona-tijden ineens heel veel tijd voor was om er mee verder te gaan.
Wilde je altijd al schrijver worden?
Niet per se schrijver, maar wel ‘verhalenverteller’. Of het nou met hoorspelen, of strips, films, games of geschreven verhalen was… ik deed het in mijn jeugd allemaal. In mijn volwassenen leven dacht ik eigenlijk nooit dat ik echt goed kón schrijven. Het schrijven van De Zeven Sleutels was voor mezelf dan ook een soort test.
Wat vind je leuk aan het schrijven?
Heel anders dan bij film zijn bij schrijven de woorden het eindproduct. Bij film is het slechts een eerste stap, daarna moet het nog ontworpen, gecast, gefilmd, gemonteerd… Dit maakt dat je in boeken heel veel dingen kan bedenken die in Nederlandse films veel te duur zijn. Wat ik het allerleukst vind is dat de personages al snel hun eigen wil krijgen. En hoe langer je ze schrijft, hoe sterker ze soms iets anders gaan willen dan wat je van tevoren had bedacht.
Waar haal je je inspiratie vandaan?
Ik merk dat inspiratie écht overal vandaan komen. Soms uit een gesprek met mijn kinderen, soms uit een mooie natuurwandeling, soms uit een Dungeon & Dragons avond waarin de meest wonderlijke – geïmproviseerde – verhalen ontstaan. En soms zie of lees je iets in een film, serie of boek en geeft dat weer een draai aan een scène, of verhaalconstructie of dynamiek tussen personages waar je net mee bezig was in je eigen verhaal.
Hoeveel uur schrijf je per week? Heb je een vaste routine?
Om writer’s block te omzeilen heb ik mezelf op een gegeven moment de opdracht gegeven om hoe dan ook 1500 woorden per dag te schrijven, voor vijf dagen per week. Op die manier móet je wel door – ook wanneer het even helemaal niet zo goed is. Het liefst schrijf ik zoveel mogelijk in de ochtend, zodat je de rest van de dag nuttig kan besteden aan hele andere (hopelijk inspirerende) dingen en die 1500 woorden niet zo op je drukken.
Waar ben je op dit moment mee bezig?
Ik ben op dit moment met twee verschillende boek-ideeën bezig. Ze hebben allebei al een enorme map met ideeën op mijn telefoon waar dagelijks wel nieuwe notities bijkomen. Ik heb mezelf de opdracht gegeven om tot het eind van dit jaar 1000 woorden per dag te schrijven, zodat ik met een goede stapel hoofdstukken het nieuwe jaar in ga. Eén van die twee speelt zich af in onze wereld en heeft als werktitel 19|91, de hoofdpersoon is een meisje van elf, en het verhaal speelt zich af op een eiland. Maar meer kan ik daar nu eigenlijk nog niet over zeggen.
Heeft schrijven jouw leven veranderd? Kun je dat uitleggen?
Zéker heeft schrijven mijn leven veranderd, en het uitgegeven worden nog meer. Naast regisseur ben ik nu ineens schrijver. Niet alleen ben ik iedere dag wel in de weer met het boek promoten op een of andere manier, ik maak ook de hele dag door af en toe eens een aantekening voor nieuwe boek-ideeën.
Hoe verwerk je maatschappelijke thema’s in je boeken?
Mijn eerste twee boeken spelen zich niet in onze tijd en wereld af, maar dat neemt niet weg dat ik toch belangrijke thema’s behandel als vriendschap, persoonlijke groei, trouw en eerlijkheid (ook, misschien wel vooral: naar jezelf toe).
Wie zijn jouw favoriete kinderboekenauteurs en waarom?
Ik vind alles dat Annet Schaap geschreven heeft echt op alle vlakken weergaloos goed. Daarnaast vind ik ook Stephen King geweldig. Hij schrijft weliswaar geen boeken voor kinderen, maar gek genoeg voelen ze voor mij wél als kinderliteratuur – alleen dan voor volwassenen. Zijn boeken zijn voor mijn kinderboeken in ieder geval een grote inspiratiebron. Niet qua ‘horror’, maar wel qua structuur, personage-ontwikkeling en
relatieve ‘diepgang’ in een fantasievolle setting.
Hoe gaat het schrijven van een boek bij jou in zijn werk? Bedenk je van tevoren het hele verhaal, of begin je en kijk je waar je uitkomt?
Het is een mengeling van alles. De hoofdlijnen heb ik van tevoren uitgedacht – en in het geval van De Zeven Sleutels was dat met al die perspectieven en tijdlijnen een hele klus – maar als ik eenmaal echt ga schrijven laat ik me ook verrassen door alles wat er uit mijn hoofd het toetsenbord in rolt. Soms voelt het een beetje als improviseren, kijken hoe een scène zich ontvouwt. Daarnaast hebben de personages ook, hoe verder ik in het boek kom, steeds meer een eigen wil, die ik dan ook vaak belangrijker vind dan wat ik zelf van tevoren heb bedacht.
Op welk boek ben je zelf het meest trots en waar ligt dat aan?
Op het tweede deel van De Zeven Sleutels, ‘Voorbij de val’ ben ik vooralsnog het meest trots. Een spannend mysterie intrigerend begínnen, dat is nog relatief makkelijk, maar een einde schrijven waar mensen ook echt blij mee zijn, dat zowel verrast als bevredigend is, dat vind ik veel knapper. Daarnaast zitten er ook twee scènes in het boek die mij ook echt ontroeren. Ergens wel apart, om door je eigen boek ontroerd te raken, maar tegelijkertijd ook wel heel tof.
Wat is je favoriete boek uit de Boekenbingolijst?
Ik heb te veel boeken nog niet gelezen om een echte favoriet te noemen, maar naar De Titanic en het raadsel van de grote Omar ben ik bijvoorbeeld wel heel erg benieuwd. Bijna alle boeken lijken me trouwens prachtig!
Welke tips heb je om kinderen aan het lezen te krijgen?
1. Begin met een onderwerp wat je echt heel erg leuk lijkt.
2. Laat de eerste paar hoofdstukken gewoon eens lekker voorlezen en ga dan zelf
verder.
3. Lees zelf. Samen lezen, ieder in zijn eigen boek, kan heel gezellig zijn.
Wat is de allerleukste reactie die je ooit van een lezer hebt gekregen?
Ik hoorde van kinderen die een onderwater-hoofdstuk van het boek in het vakantiezwembad hadden nagespeeld. Dat vond ik zó leuk, en deed me heel erg denken aan mijn eigen kindertijd.
Wist je dat ik…
… twee dochters heb? Aan alle twee heb ik een boek van de Zeven Sleutels opgedragen.
… onverslaanbaar ben met 30 Seconds? Ik hou sowieso heel erg van bordspellen, games en escaperooms.
… de eerste Lord of the Rings film toen hij uitkwam wel vijf keer in de bioscoop heb gezien.
… pas op mijn een-en-veertigste met een boek in de winkel lag? Het is dus nooit te laat om te beginnen
… heel erg veel van de Efteling weet (en hou)? Ooit hoop ik nog eens iets voor de Efteling te kunnen maken of schrijven.